In een diepe put zit het ooit zo trotse Ajax. Sportief en bestuurlijk is de Amsterdamse voetbalclub verstrikt geraakt in een cascade van misgrepen en mislukkingen. Is er nog een weg terug? De club riep oude getrouwen te hulp en toen was het nog slechts een kwestie van tijd of op de sociale media kon je geschamper noteren over de oud-bestuurders Michael van Praag en Leo van Wijk en de oud-trainer Louis van Gaal. Oude mannen, niet van deze tijd. Is het beroep op de oudjes een voortzetting van het paniekvoetbal dat de club in zijn greep heeft of getuigt het misschien toch van wijsheid?
Een buitengewoon verstandige manoeuvre vind ik het, misschien wel de eerste verstandige beslissing van de club sinds maanden. Overal woelt het in de vereniging om onrust. Juist dan toont zich de zegen van senioriteit: rust, gezag, voorspelbaarheid, evenwichtigheid, geduld – kortom: ervaring.
We hebben in mijn ogen ten onrechte het beeld geschapen dat de wereld geregeerd moet worden door mensen die grosso modo tussen de 45 en 55 jaar oud zijn. De Rutte’s en hun generatiegenoten, mensen op hoge posten. Natuurlijk zijn er ook oudere mensen in topfuncties, maar het gaat mij hier om het beeld: jongere mensen hebben de touwtjes in handen en dit hoort ook zo. Jongens, wat een misverstand! In heel veel culturen – en ik zeg erbij: dat zijn niet de minst beschaafde – worden het gezag en de ervaring van ouderen hoog aangeslagen. In het oosterse denken bijvoorbeeld geniet de leermeester groot respect op grond van diens levenswijsheid.
Natuurlijk zijn er onder de veertigers, onder de mensen in de bloei van hun leven ijzersterke leiders. Maar daar gaat het nu even niet om. Aan de orde is de vraag of senioren die hun sporen verdiend hebben, op latere leeftijd zijn uitgebloeid. Mij lijkt van niet. Er zijn tal van personen die aanzienlijk ouder zijn dan 45 en in onze wereld buitengewoon invloedrijke posities innemen – neem Warren Buffet, neem Bill Gates, neem Mick Jagger. Toch kom ik in mijn werk als headhunter nog heel vaak ouderen tegen die bijna timide vragen of ze nog ergens aan de slag kunnen. Omgekeerd zien opdrachtgevers graag dat ik voor een topfunctie een kandidaat van 40 of 45 jaar voordraag. Het komt allemaal voort uit vastgeroeste beeldvorming.
Ik ben als headhunter en scout oudere mensen voortdurend aan het stimuleren: plaats je licht niet onder de korenmaat, zie wat je allemaal gedaan hebt, blijf ambitieus, wees nieuwsgierig naar een volgende stap in je ontwikkeling als leider. En aan de andere kant moet ik klanten ervan overtuigen dat ze zichzelf tekort doen door langs vaste lijnen te denken. Oudere managers hoeven niet onder te doen voor eager beavers.
Wat nu bij Ajax gebeurt, is echt interessant. Eerst had je het Nederlands elftal dat op zijn gat lag en dat gered moest worden door Louis van Gaal. Hoe oud was hij toen? Achteraan 60. Van Wijk, oud-topman van KLM, is dik in de zeventig, hetzelfde geldt voor Van Praag. Moeiteloos, nee, gretig stappen die mannen in een klus die de veertigers en vijftigers van Ajax niet konden klaren. Wat ze uitstralen is: kom maar op, geef maar hier, wij gaan dit gewoon doen. Dat vind ik machtig interessant en als headhunter moet ik erbij zeggen: ik vind het ook super logisch.
Ten eerste: die senioren hebben al op elke denkbare troon gezeten. Ze hoeven zichzelf niet meer te bewijzen en afbreukrisico telt voor hen niet meer. Ten tweede: die drie hebben samen ongehoord veel ervaring. Die maak je niet zenuwachtig, die hebben altijd overzicht, die bewaken de rust. Ten derde: realiseer je het enorme netwerk waarover die kerels beschikken. Het is van onschatbare waarde.
Ik zie het van betrekkelijk nabij bij Centric, het it-bedrijf in verval, met 2500 werknemers en een aantal grote klanten. De Ondernemingskamer heeft Peter Wakkie aangesteld als uitvoerend bestuurder van de onderneming. Hij brengt een enorme ervaring mee en een bijbehorend netwerk, voortkomend uit zijn rijke ervaring als advocaat en commissaris bij onder meer Ahold, Wolters Kluwer en ABNAmro. Wakkie is 75 en het Gerechtshof heeft in wijsheid hem aangewezen en om een einde te maken aan de bestuurlijke chaos bij Centric. Ik bedoel maar.
